Thơ Jacques Brel

Jacques Romain Georges Brel (8 tháng 4 năm 1929 – 9 tháng 10 năm 1978) là nghệ sĩ, nhà thơ Bỉ sáng tác bằng tiếng Pháp.

Tiểu sử:
Jacques Brel sinh ở Schaarbeek, Bỉ. Từ những ngày học ở trường phổ thông đã rất mê diễn kịch. Năm 1951 Jacques Brel cưới vợ và có một con gái. Từ năm 1952 bắt đầu sáng tác những bài hát cho những buổi dạ hội. Năm 1953 ra đĩa hát dầu tiên. Năm 1953 Jacques Brel sang Paris theo lời mời của Jacques Canneti, người đáng giá cao tài năng của Brel qua những bài hát do ông sáng tác. Năm 1955, cả vợ và con gái cùng chuyển sang sống cùng Brel ở Paris. 

Năm 1956 Jacques Brel bắt đầu cộng tác với các nghệ sĩ Gérard Jouannest và Francois Rauber, biểu diễn trong các buổi hòa nhạc. Từ năm 1958 thường xuyên biểu diễn ở các nhà hát uy tín nhất của Paris. Năm 1966 Jacques Brel quyết định rời sân khấu. Ngày 16 tháng 5 năm 1967 ông tổ chức buổi hoà nhạc chia tay.

Từ năm 1967 Jacques Brel chuyển sang đóng phim và đạo diễn phim. Với điện ảnh, Jacques Brel cũng đạt đến đỉnh cao với nhiều bộ phim nổi tiếng do ông đóng vai chính. Nhiều bộ phim do ông đạo diễn cũng được đánh giá cao. Ngoài âm nhạc (chủ yếu nổi tiếng là một người viết phần lời xuất sắc) và điện ảnh, Jacques Brel còn là một nhà thơ nổi tiếng của Bỉ và Pháp. Ông mất ở Bobigny, ngoại ô Paris sau một thời gian bị bệnh kéo dài và mai táng tại đảo Marquesas.

Tác phẩm:
Đĩa hát:
*1953: Đĩa hát đầu tiên: La Foire/Il y a
*1954: Anbom đầu tiên : Jacques Brel et ses chansons
*1957: Quand on n’a que l’amour, Heureux Pardons,…
*1958: Je ne sais pas, Au printemps,…
*1958: Đĩa cho tạp chí Marie-Claire, Gồm các bài L’introduction à la Nativité và L'Évangile selon saint Luc
*1959: La valse à mille temps, Ne me quitte pas, Je t’aime, Isabelle, La mort, …
*1961: Marieke, Le moribond,…
*1962: Hoà nhạc tháng 10-1961
*1963: Les Bigotes, Les vieux, La Fanette,…
*1964: Jef, Les bonbons, Mathilde,…
*1965: Ces gens-là, Fernand,…
*1967: 67 comprenant Mon enfance, À jeun,…
*1968: Vesoul, L'éclusier,…
*1970: L’Homme de la Mancha
*1972: Ghi âm mới những bài hát cũ
*1977: Les Marquises
*1988: Jacques Brel — l’intégrale (10 CD)
*2003: Jacques Brel — l’intégrale (15 CD)

Phim:
*1968: Les risques du métier d'André Cayatte
*1968: La bande à Bonnot de Philippe Fourastié
*1969: Mon oncle Benjamin d'Édouard Molinaro
*1970: Mont-Dragon de Jean Valère
*1971: Les assassins de l’ordre de Marcel Carné
*1971: Franz
*1972: L’aventure c’est l’aventure de Claude Lelouch
*1972: Le bar de la Fourche d'Alain Levent
*1972: Le Far-West
*1973: L’emmerdeur d'Édouard Molinaro




NẾU BẠN CẦN

Bạn không hiểu gì.

Nếu bạn cần những con tàu để đi xa đâu đấy vì may mắn
Và nếu bạn cần con tàu trắng để bay về những xứ sở xa xăm
Để đi tìm bầu trời xanh mà hồn bạn đang khóc và than vãn
Hay tìm những bài ca hạnh phúc mà bạn có thể hát lên
Thì…

Nếu bạn cần ban mai để ngày mai bạn sẽ lại tin
Và ngày mai, để ngày mai mang về cho sức mạnh
Và trả về cho bạn niềm hy vọng đã mất rất lạ lùng
Và trả cho bạn bàn tay thủy chung mà bạn từng thả lỏng
Thì…

Nếu bạn cần những lời từng chép trong sách cổ
Để tìm sự thanh minh cho lời nói của mình
Và để thơ ca đối với bạn là một trò chơi chữ
Và tất cả cuộc đời bạn từ nay sẽ già hom
Thì…

Nếu bạn cần nỗi buồn để làm một quả mìn thông minh
Và cần tiếng ồn đường phố để giọng nói của lương tâm lấn át
Và cần những yếu đuối nhỏ nhặt để ra vẻ dịu dàng
Và cả những cơn giận dữ để cho mạnh mẽ và rắn chắc
Thì…

Thì bạn không hiểu gì.

S'il te faut 

Tu n'as rien compris
S'il te faut des trains pour fuir vers l'aventure
Et de blancs navires qui puissent t'emmener
Chercher le soleil à mettre dans tes yeux
Chercher des chansons que tu puisses chanter
Alors

S'il te faut l'aurore pour croire au lendemain
Et des lendemains pour pouvoir espérer
Retrouver l'espoir qui t'a glissé des mains
Retrouver la main que ta main a quittée
Alors

S'il te faut des mots prononcés par des vieux
Pour te justifier tous tes renoncements
Si la poésie pour toi n'est plus qu'un jeu
Si toute ta vie n'est qu'un vieillissement
Alors

S'il te faut l'ennui pour te sembler profond
Et le bruit des villes pour saouler tes remords
Et puis, des faiblesses pour te paraître bon
Et puis, des colères pour te paraître fort
Alors


Alors, tu n'as rien compris

LỜI CẦU KHẨN EM QUAY VỀ

Em là ngọn cờ, là hy vọng, là ánh sáng
Là lòng tin, là cơn nóng của tim
Em là bếp lửa trong đêm giá lạnh
Em – là chiếc chén Thánh của anh.

Em là đam mê, là khao khát, là đêm
Em là quyền lực, em là luật pháp
Em là hoa, là bánh mỳ, mật ngọt
Em là đất cày, là cày cuốc của anh.

Em là mặt trời, là sóng trắng, cánh buồm
Em là tiếng đàn, là bài ca dịu ngọt
Em là rượu, là tiếng cười, nước mắt
Em là con đường trong cuộc sống của anh.

Em là ngọn cờ, là ánh sáng của anh
Cơn nóng của tim, em là ngọn lửa
Em là máu, là thịt xương anh đó
Hãy quay về, anh vẫn đợi chờ em!..


Litanies pour un retour

Mon cœur ma mie mon âme
Mon ciel mon feu ma flamme
Mon puits ma source mon val
Mon miel mon baume mon Graal

Mon blé mon or ma terre
Mon soc mon roc ma pierre
Ma nuit ma soif ma faim
Mon jour mon aube mon pain

Ma voile ma vague mon guide ma voix
Mon sang ma force ma fièvre mon moi
Mon chant mon rire mon vin ma joie
Mon aube mon cri ma vie ma foi

Mon cœur ma mie mon âme
Mon ciel mon feu ma flamme
Mon corps ma chair mon bien
Voilà que tu reviens

NGÀY MAI ANH CƯỚI EM

Kể từ ngày mai anh sẽ cưới em
Ta sẽ cùng nhau học chung bài hát
Mai cuộc đời mở ra cho chúng mình
Hãy nói với anh bài gì ta sẽ hát.

Ta sẽ bắt ép tình
Đung đưa cuộc sống của mình
Bằng một bài hát đẹp
Mà anh và em cùng hát
Ta sẽ bắt ép tình
Nếu em muốn, người thương
Làm một người thợ rèn khiêm tốn
Cho cuộc sống của mình. 

Kể từ ngày mai anh sẽ cưới em
Ta sẽ cùng nhau học chung bài hát
Mai cuộc đời mở ra cho chúng mình
Hãy nói với anh điều gì ta thấy được. 

Ta sẽ căng đôi mắt của mình
Như chưa bao giờ được nhìn
Những gì tuyệt đẹp
Sống trong từng đồ vật
Ta sẽ căng đôi mắt của mình
Chỉ như một niềm hy vọng
Và cho nhau ta ban tặng
Như tặng một bông hồng. 

Kể từ ngày mai anh sẽ cưới em
Ta sẽ cùng nhau học chung bài hát
Mai cuộc đời mở ra cho chúng mình
Hãy nói với anh sẽ đi đâu du lịch. 

Ta sẽ mở những cánh cửa
Của những xứ sở Phương Đông
Để mở ra trước hai chúng mình
Trước nụ cười của chúng mình
Em thân yêu, chúng ta sẽ mở
Nụ cười của bàn dân thiên hạ
Để không bao giờ lại nữa
Thở dài trước niềm vui.

Mai cuộc đời mở ra cho chúng mình
Ta sẽ mở cánh cửa cho bài hát
Kể từ ngày mai anh sẽ cưới em
Ta sẽ cùng nhau học chung bài hát. 

Demain l'on se Marie

Puisque demain l'on se marie
Apprenons la même chanson
Puisque demain s'ouvre la vie
Dis-moi ce que nous chanterons

Nous forcerons l'amour
à bercer notre vie
D'une chanson jolie
Qu'à deux nous chanterons
Nous forcerons l'amour
Si tu le veux ma mie
A n'être de nos vies
Que l'humble forgeron

Puisque demain l'on se marie
Apprenons la même chanson
Puisque demain s'ouvre la vie
Dis-moi ce que nous y verrons

Nous forcerons nos yeux
à ne jamais rien voir
Que la chose jolie
Qui vit en chaque chose
Nous forcerons nos yeux
à n'être qu'un espoir
Qu'à deux nous offrirons
Comme on offre une rose

Puisque demain l'on se marie
Apprenons la même chanson
Puisque demain s'ouvre la vie
Dis-moi encore où nous irons

Nous forcerons les portes
Des pays d'Orient
A s'ouvrir devant nous,
Devant notre sourire
Nous forcerons ma mie,
Le sourire des gens
A n'être plus jamais
Une joie qui soupire

Puisque demain s'ouvre la vie
Ouvrons la porte à ces chansons
Puisque demain l'on se marie
Apprenons la même chanson.

TUỔI THƠ

Tuổi thơ
Ai biết được nó kết thúc bao giờ
Ai biết được nó bắt đầu khi nào vậy
Một điều gì có vẻ như vô lý
Là tất cả những gì chưa được viết ra.

Tuổi thơ
Điều gì ngăn cản chúng ta
Sống, rồi lại sống cuộc đời vô tận
Sống một lần nữa trong thời gian
Như cuốn sách chẳng có trang cuối cùng. 

Tuổi thơ
Giấu vào trong nếp nhăn của ta
Làm cho ta những người già thành trẻ
Thành những người tình trẻ trung lần nữa
Trái tim đầy căng nhưng trống rỗng đầu ta
Tuổi thơ, tuổi thơ

Tuổi thơ
Đấy là quyền được ước mơ
Và quyền được ước mơ lần nữa
Bố tôi xưa đã từng là người thợ 
Đi tìm vàng, nhưng thấy, lại buồn xo.  

Tuổi thơ
Đấy là buổi trưa mỗi phần tư giờ
Là thứ năm mỗi sáng
Những người đào ngũ đều là người lớn
Và người Ấn đều là những thương gia

Tuổi thơ
Tuổi thơ

L'enfance

L'enfance
Qui peut nous dire quand ça finit,
Qui peut nous dire quand ça commence.
C'est rien avec de l'imprudence,
C'est tout ce qui n'est pas écrit.

L'enfance
Qui nous empêche de la vivre
De la revivre infiniment
De vivre à remonter le temps
De déchirer la fin du livre

L'enfance
Qui se dépose sur nos rides
Pour faire de nous de vieux enfants
Nous revoilà jeunes amants
Le cœur est plein la tête est vide
L'enfance l'enfance.

L'enfance
C'est encore le droit de rêver
Et le droit de rêver encore
Mon père était un chercheur d'or
L'ennui c'est qu'il en a trouvé

L'enfance
Il est midi tous les quarts d'heure
Il est jeudi tous les matins
Les adultes sont déserteurs
Tous les bourgeois sont des Indiens

L'enfance
L'enfance…

NGƯỜI HÁT RONG

Tôi là một người hát rong già
Đã từng kể biết bao nhiêu câu chuyện
Những câu chuyện vui, chuyện tình yêu
Và không bao giờ tôi tin cho lắm… 

Tôi hát giống như người đọc sách
Nơi mỗi trang là một tiếng cười
Tôi hát về niềm vui cuộc đời
Và tôi đợi chờ cái chết… 

Những ý tưởng của tôi tuyệt đẹp
Nhưng cần phải thốt ra lời
Và tôi dễ dàng khi hát
Những lời ca mang lại tiếng cười.

Tôi hát về lý tưởng cho các em
Mang đến cho họ những niềm hy vọng
Cũng là tìm cách thuyết phục bản thân
Rằng những gì tôi hát thì tôi tin lắm.

Tôi hát về tình bạn
Bài ca sinh ra từ trái tim tôi
Chúng tôi thường gào trong dàn hợp xướng
Nhưng hát điều này chỉ một mình tôi. 

Tôi muốn nâng tầm cuộc đời
Vì cuộc đời này từ lòng tốt
Tôi muốn nâng tầm cuộc đời
Nhưng cuộc đời không cho phép.

Tôi là một người hát rong già
Tôi vẫn hát và tôi đây vẫn hát
Tôi hát về những câu chuyện tình yêu
Để mọi người tin tình yêu có thật.

Nhưng người hát rong thất vọng
Vì người đời vẫn theo thói quen kia
Và tôi lại đi hát về tình bạn
Để tránh xa những bài hát hận thù. 

Le troubadour

Je suis un vieux troubadour
Qui a conté beaucoup d'histoires
Histoires gaies, histoires d'amour
Et sans jamais beaucoup y croire

J'ai chanté comme un grand livre
Dont chaque page était un rire
J'ai chanté la joie de vivre
En attendant celle de mourir

J'ai chanté mes belles idées
Mais lorsque je dus les dire
Ce qui en chant était léger
En paroles vous fit rire

J'ai chanté l'idéal aux enfants
Pour leur donner un peu d'espoir
En me disant qu'en le chantant
Je pourrais bien un jour y croire

J'ai chanté un chant d'amitié
Qui était fait de mon coeur
Nous le criâmes souvent en choeur
Mais j'étais seul à le chanter

J'aurais voulu lever le monde
Rien que pour lui, par bonté
J'aurais voulu lever le monde
Mais c'est le monde qui m'a couché

Je suis un vieux troubadour
Qui chante encore pour chanter
Des histoires, histoires d'amour
Pour faire croire qu'il est gai

Un troubadour désenchanté
Qui par une habitude vaine
Chante encore l'amitié
Pour ne pas chanter la haine

NHỮNG LỜI XIN LỖI

Xin lỗi cô gái này
Chúng tôi làm bạn khóc
Xin lỗi vì ánh mắt
Chúng tôi nhìn khi cười.

Những giọt nước mắt rơi
Xin lỗi, không giữ lại
Xin lỗi những ngôi nhà
Có ai đang đợi đấy. 

Những lời nói yêu thương
Chẳng có gì đáng cả
Khi với nhau ta đã
Sử dụng nó như tiền.

Xin lỗi vì lời kia
Lời thề ta vẫn gọi
Xin lỗi lời “mãi mãi”
Và lời “không bao giờ”.

Xin lỗi ngôi làng kia
Nơi không nghe bài hát
Xin lỗi, trong các ấp
Không còn nhớ chúng ta.

Xin lỗi những thành phố
Nơi chẳng có người quen
Xin lỗi những xứ sở
Đã làm trong chiến tranh.

Xin lỗi, tôi cũng giống
Những người không quan tâm
Để mỗi ngày cố gắng
Hết sức lực của mình.

Lời xin lỗi cuối, là
Lời này rất đặc biệt
Không bao giờ biết được
Ai tha thứ cho ta.

Pardons

Pardon pour cette fille
Que l'on a fait pleurer
Pardon pour ce regard
Que l'on quitte en riant

Pardon pour ce visage
Qu'une larme a changé
Pardon pour ces maisons
Où quelqu'un nous attend

Et puis pour tous ces mots
Que l'on dit mots d'amour
Et que nous employons
En guise de monnaie

Pour tous les serments
Qui meurent au petit jour
Pardon pour les jamais
Pardon pour les toujours

Pardon pour pour les hameaux
Qui ne chantent jamais
Pardon pour les villages
Que l'on a oubliés

Et pardon pour les cités
Où nul ne se connaît
Pardon pour les pays
Faits de sous-officiers

Pardon d'être de ceux
Qui se foutent de tout
Et de ne pas avoir
Chaque jour essayé

Et puis pardon encore
Et puis pardon surtout
De ne jamais savoir
Qui doit nous pardoner

ZANGRA

Tôi tên là Zangra và tôi là trung úy
Giữ pháo đài Belonzio kiểm soát đồng bằng
Nơi kẻ thù đến, biến tôi thành anh hùng.
Ngồi chờ cái ngày này, đôi khi chán ngấy
Vì thế tôi vào một ngôi làng để đi tìm gái
Nhưng họ mơ về tình, tôi về ngựa của tôi. 

Tôi tên là Zangra và đã là đại úy
Giữ pháo đài Belonzio kiểm soát đồng bằng
Nơi kẻ thù đến, biến tôi thành anh hùng.
Ngồi chờ cái ngày này, đôi khi chán ngấy
Vì thế tôi vào làng tìm Consuello tươi trẻ
Nhưng nàng mơ về tình, tôi về ngựa của tôi. 

Tôi tên là Zangra, là chỉ huy, trưởng đội
Giữ pháo đài Belonzio kiểm soát đồng bằng
Nơi kẻ thù đến, biến tôi thành anh hùng.
Ngồi chờ cái ngày này, đôi khi chán ngấy
Vì thế tôi vào làng cùng Don Pedro uống rượu
Ông uống chúc tình tôi, tôi chúc ngựa của ông. 

Tôi tên là Zangra và đã là đại tá
Giữ pháo đài Belonzio kiểm soát đồng bằng
Nơi kẻ thù đến, biến tôi thành anh hùng.
Ngồi chờ cái ngày này, đôi khi chán ngấy
Vì thế tôi vào làng thăm góa phụ của Pedro
Cuối cùng tôi nói về tình, còn cô ta – về ngựa.  

Tôi tên là Zangra, hôm qua là vị tướng hom hem
Tôi rời Belonzio, nơi cả đồng bằng cai quản
Kẻ thù đến và tôi không trở thành anh hùng.

Zangra

Je m'appelle Zangra et je suis Lieutenant
Au fort de Belonzio qui domine la plaine
D'où l'ennemi viendra qui me fera héros
En attendant ce jour je m'ennuie quelquefois
Alors je vais au bourg voir les filles en troupeaux
Mais elles rêvent d'amour et moi de mes chevaux

Je m'appelle Zangra et déjà Capitaine
Au fort de Belonzio qui domine la plaine
D'où l'ennemi viendra qui me fera héros
En attendant ce jour je m'ennuie quelquefois
Alors je vais au bourg voir la jeune Consuello
Mais elle parle d'amour et moi de mes chevaux

Je m'appelle Zangra maintenant Commandant
Au fort de Belonzio qui domine la plaine
D'où l'ennemi viendra qui me fera héros
En attendant ce jour je m'ennuie quelquefois
Alors je vais au bourg boire avec Don Pedro
Il boit à mes amours et moi à ses chevaux

Je m'appelle Zangra je suis vieux Colonel
Au fort de Belonzio qui domine la plaine
D'où l'ennemi viendra qui me fera héros
En attendant ce jour je m'ennuie quelquefois
Alors je vais au bourg voir la veuve de Pedro
Je parle enfin d'amour mais elle de mes chevaux

Je m'appelle Zangra hier trop vieux Général
J'ai quitté Belonzio qui domine la plaine
Et l'ennemi est là je ne serai pas héros.